Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025: Αυτά είναι τα φαβορί για το βραβείο - Τι προβλέπουν οι κριτικοί
Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένουν κριτικοί και αναγνώστες τον ή την συγγραφέα του σπουδαίου βραβείου από τη Σουηδική Ακαδημία.
Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας που θα ανακοινωθεί την Πέμπτη 09/10 είναι πιθανό να απονεμηθεί σε συγγραφέα που θα προέρχεται από τη Δύση προβλέπουν οι ειδικοί, μετά τη νίκη της Νοτιοκορεάτισσας Han Kang πέρυσι η οποία έγινε η πρώτη Ασιάτισσα που το κέρδισε.
Χωρίς δημόσια λίστα υποψηφίων και με τις συζητήσεις της επιτροπής των βραβείων σφραγισμένες για 50 χρόνια, είναι πάντα δύσκολο να προβλέψουμε προς τα πού κλίνει η Ακαδημία.
Η απονομή του βραβείου σε μια άλλη γυναίκα φέτος θα έγραφε ιστορία: ποτέ δεν έχει απονεμηθεί σε γυναίκα για δύο συνεχόμενα χρόνια καθώς υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των βραβευθέντων. Μόλις 18 από τους 121 υποψήφιους είναι γυναίκες από τότε που ξεκίνησε ο θεσμός το 1901.
Πάντως, η 18μελής Σουηδική Ακαδημία επιμένει ότι δεν λαμβάνει υπόψη το φύλο, την εθνικότητα ή τη γλώσσα.
Έχει την τάση να στρέφει την προσοχή σε συγγραφείς σχετικά άγνωστους στο ευρύτερο κοινό, με τον Μπιορν Βίμαν, συντάκτη πολιτισμού στην σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter να δηλώνει στο AFP ότι προηγουμένως ήταν γνωστό ότι ήταν «ανοιχτά ελιτίστικο, καλλιτεχνικά».
«Συγγραφείς όπως η Han Kang θα ήταν αδιανόητο να κερδίσουν πριν από πέντε ή έξι χρόνια», είπε, σημειώνοντας ότι ήταν καθιερωμένη διεθνώς και μόλις 53 ετών, ενώ προηγουμένως η Ακαδημία έτεινε να τιμά τους μεγαλύτερους άνδρες.
Τα φαβορί
Ωστόσο, οι κριτικοί λογοτεχνίας στη Στοκχόλμη δήλωσαν στο AFP ότι στα φαβορί συγκαταλέγονται ο Αυστραλός Gerald Murnane, ο Ρουμάνος Mircea Cartarescu, οι Ούγγροι Laszlo Krasznahorkai και Peter Nadas, καθώς και ο Ελβετός μεταμοντέρνος συγγραφέας Christian Kracht.
Εν τω μεταξύ, οι Murnane και Krasznahorkai έχουν τις χαμηλότερες αποδόσεις σε ιστοσελίδες στοιχημάτων, μαζί με τον Ινδό Amitav Ghosh, το όνομα του οποίου έγινε γνωστό μόλις δύο ημέρες πριν από την ανακοίνωση.
Τα «κρυφά» φαβορί
Άλλα ονόματα που κάνουν τακτικά τον γύρο του κόσμου είναι η Αντιγουανή-Αμερικανίδα συγγραφέας Jamaica Kincaid, η Καναδή Anne Carson, ο Χιλιανός Raúl Zurita και ο Αργεντινός Cesar Aira.
«Ο τελευταίος Νοτιοαμερικανός που κέρδισε ήταν ο Περουβιανός Mario Vargas Llosa το 2010, έτσι λοιπόν, η περιοχή φαίνεται πως θα αργήσει να ξανακερδίσει βραβείο», εκτιμά η κριτικός πολιτισμού του Sveriges Radio, Λίνα Κάλμτεγκ μιλώντας στο AFP.
Ανέφερε επίσης τις Μεξικανές συγγραφείς Cristina Rivera Garza και Fernanda Melchor.
Τα σημάδια που «δείχνουν» τον νικητή
Ο Μπιορν Βίμαν θεωρεί πως ο φετινός νικητής θα είναι άνδρας «από τον αγγλοσαξονικό, γερμανικό ή γαλλόφωνο κόσμο».
Στη φετινή Έκθεση Βιβλίου του Γκέτεμποργκ, η οποία πραγματοποιείται κάθε χρόνο λίγες εβδομάδες πριν από την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ, «πολλά μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας ήταν εκεί, καθισμένα στην πρώτη σειρά κατά τη διάρκεια της εκδήλωσής του», είπε ο Βίμαν.
«Και αυτό είναι συνήθως ένα σίγουρο σημάδι», είπε, προσθέτοντας ότι το ίδιο συνέβη όταν η Αυστριακή θεατρική συγγραφέας Ελφρίντε Γέλινεκ κέρδισε το βραβείο το 2004.
Από την άλλη, ο Gerald Murnane τράβηξε την προσοχή το τελευταίο διάστημα. Γεννημένος το 1939 στη Μελβούρνη, το έργο του βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις δικές του εμπειρίες ζωής.
Το μυθιστόρημά του «Οι Πεδιάδες» (1982) εμβαθύνει στην κουλτούρα των Αυστραλών γαιοκτημόνων, την οποία ο New Yorker περιγράφει ως «ένα παράξενο αριστούργημα» που μοιάζει περισσότερο με όνειρο παρά με βιβλίο.
«Το ερώτημα είναι αν θα απαντήσει στο τηλέφωνο (όταν καλέσει η Ακαδημία), δεν ξέρω αν έχει καν τηλέφωνο», αστειεύτηκε η Γιόζεφιν ντε Γκρεγκόριο, κριτικός λογοτεχνίας στην άλλη κύρια εφημερίδα της Σουηδίας, Svenska Dagbladet.
«Δεν έχει φύγει ποτέ από την Αυστραλία. Ζει στην επαρχία, δεν είναι πολύ προσιτός», είπε. «Ελπίζω να κερδίσει, θέλω περισσότεροι άνθρωποι να ανακαλύψουν το υπέροχο έργο του», είπε η ντε Γκρεγκόριο.
